herb   mariampol logo 01     mbm m
Strona poświęcona jest pamięci Kresów Wschodnich - miasta Mariampol w byłym powiecie stanisławowskim, obecnie w rejonie halickim, jego byłych i obecnych mieszkańców.
Text Size

Multithumb found errors on this page:

There was a problem loading image http://mariampol-wolczkow.prv.pl/pics/malpa.gif
There was a problem loading image http://mariampol-wolczkow.prv.pl/pics/malpa.gif

Strona poświęcona jest pamięci Kresów Wschodnich - miasta Mariampol w byłym powiecie stanisławowskim, obecnie w rejonie halickim, jego byłych i obecnych mieszkańców.

Autorem tego opracowania jest Stanisław Dorosz - wszelkie uwagi i dodatkowe informacje proszę kierować na e-mail stachdormalpa.gifo2.pl lub stachdormalpa.gifwp.pl . Zapraszam również do wpisywania się do naszej Księgi Gości

Nie jest to powieść w stylu sienkiewiczowskim, ani też praca naukowa, czy wypracowanie szkolne; lecz krótkie wywody historyczne, relacje świadków, opisy z dostępnych już wydań książkowych między innymi:

  1. Stanisławów i Mariampol; Wokół Koronacji Cudownego Obrazu Matki Boskiej
    Zwycięskiej z Mariampola w kościele NMP na Piasku we Wrocławiu. Wrocław 1989
  2. Mariampol-Kołomyja-Stanisławów; W Papieskich Koronach -Wrocław 1992
  3. Зустріч із Маринополєм;  Брошнів 2000р.
  4. Маріямпіль-місто Марії  Івано-Франківськ 2003р.

oraz własne opisy z przekazów rodziców, sąsiadów oraz spostrzeżenia z pobytów w Mariampolu.
Strona zawiera również zdjęcia z pobytu w Mariampolu od 1995 r.

woj stanisl m Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich; wydany w Warszawie w 1885 r. w tomie VI na str. 147 i 148 podaje:

Maryampol 1.)al. Marjampol po rus. Mariampil miasta z Maryampolem wsią, a raczej przedmieściem i z Wołczkowem, w pow. stanisławowskim, 18 kil. na płn. wsch. od Stanisławowa, 15 kil. na płd. wsch. od sądu powiat. w Haliczu, pod 49st1min39s a 49st3min płn.- szer. i m. 42st29min a 42st36min wsch. dług. od F. Na płn. leżą Wodniki, Łany i Tumierz, na wsch. Trościańce (w pow. buczackim) i Dołhe (w pow. tłumackim), na płd. Stryhańce (w pow. tłumackim) i Pobereże z Branówką, na zach. Jezupol (stacya kolei lwowsko-czerniowieckiej). Wzdłuż granicy zach., płynie Dniestr od płn. na płd., przyjmuje Bystrzycę, a potem skręca na płd.- wsch. i załamując się na wschód, płn. wsch. i znowu płd.- wsch. tworzy granicę płd. Środkiem obszaru płynie od płn., z Łanów pot. Zabłocie, dopływ Dniestru, zwany w dalszym biegu pot. Zgniłym, a wzdłuż granicy płn.-wsch. inny mały dopływ Dniestru, płynący z Tumierza, od płn. zach., na płd. wsch. Nad dolnym biegiem potoku Zgniłego leżą zabudowania miejskie (238m.) z czworobocznym rynkiem, na płd. od nich gmina Wołczków, nad tymże potokiem, dalej na płn. folw. Świdowa, a na granicy płn. przysiołek Woronica z karczmą i młynem. Własn. większa ma roli orn. 685, łąk i ogr.112, pastw.335, lasu 385, właność mniej. r. o. 1685, łąk i ogr. 330, pastw.516, lasu 8 mr. W r.1880 było1620 mk. w M. mieście (z tych 4 na obsz. dwor.) a 1034 w M. wsi (z tych 28 na obsz. dwor.) a 915 w Wołczkowie w gm. a 15 na obsz. dwor. Wyzn. rzym.-kat. było w M. 896, w W. 797, wyzn. gr.-kat. w obu tych miejscowościach 783. Par. rzym.-kat. w miejscu, dek. buczacki, archidyec. lwowska. Parafia była pierwotnie fundowana w Delejowie (al. Dalijowie) przez Jana Rolę, dziedzica tejże wsi w r. 1401. mari okol mPo przeniesieniu do M. fundował ją na nowo w r. 1827 (1727!) Jan Kajetan Jabłonowski, wojewoda ruski. Kościół murowany koło rynku, konsekrowany w r. 1825 pod wezw. św. Trójcy. Do parafii tej należą: Delejów, Dubowce, Łany, Tumierz, Wodniki i Wołczków. Paraf. grecko katol. w miejscu, dek. uścieński, archidyec. lwowska. Należy do niej Wołczków. Jest tu cerkiew pod wezwaniem wzniesienia św. Krzyża. W M. jest szkoła etatowa jednokl., urząd pocztowy, kasa pożyczkowa gminna z kapitałem 443 zł. i zakład sióstr miłosierdzia św. Wincentego a Paulo fundowany przez ks. Teresę Jabłonowską w r. 1746. Pod opieką sióstr zostaje zakład dla sierot i chorych, założony również przez Jabłonowskich w celu utrzymania i leczenia ubogich chorych, tudzież utrzymania i wychowywania osieroconych dziewcząt. Majątek zakładowy składa się z 47,983 zł. w obligacyach i folwarku w Dubowcach. Przełożoną zakładu jest przełożona klasztoru. Jest także zakład ubogich założony przez Jana Kajetana Jabłonowskiego. Celem zakładu: usługa przy kościele parafialnym obrz. łaciń. Majątek zakładowy składa się z obligacyi w nominalnej wartości 1300 zł. W r. 1883 było 84 zł. dochodu. Przełożonym zakładu jest miejscowy pleban rzym.-kat. Dawniej był tu także klasztor OO. kapucynów, założony przez Janusza ks. Jabłonowskiego, wojewodę bracławskiego, zniesiony w XIX w. (XVII w.- w 1783/4!). Dziś mieszczą się w tym klasztorze siostry miłosierdzia. Jabłonowscy ozdobili również miasto pięknym pałacem, niegdyś obwarowanym. W okolicy M. kwitnie uprawa tytoniu, który się wybornie udaje. Jest także krzemień przydatny na skałki, który stąd wożono do fabryki niżniowskiej, i bardzo piękny alabaster. (Siarczyński, Rkp. Oss. Nr 1825). Herb miasta przedstawia Matkę Boską z dzieciątkiem Jezus, a pod nią tarcza z herbem Jabłonowskich. W bibliotece Ossolińskich znajdują się w wielkiej szkatule pod Nr 1473 akta maryampolskie odnoszące się głównie do organizacyi wojskowej, prowiantowania wojska i t.p. w pamiętnym r.1809.

oraz

w tomie XIII str. 864 wydanym w Warszawie w 1893 r.
podaje:
Wołczków 1.) wś, pow. stanisławowski, 19 klm. na płn.-wsch. od Stanisławowa, 14 klm. na płd.- wsch. od sądu w Haliczu, tuż na płn.- wsch. od urz. poczt. w Maryampolu. Na płn. leżą Łany i Tumierz, na płn.- wsch. Trościance (w pow. buczackim), na płn.-wsch. Dołhe (w pow. tłumackim). Wzdłuż granicy płd. płynie na małej przestrzeni Dniestr. Zach. część obszaru przepływa pot. Zabłocie (al. Zgniły), lewy dopływ Dniestru. W dolinie potoku leżą zabudowania wsi. W r. 1890 było 188 dm., 1012 mk. w gm., 6 dm., 22 mk. na obsz. dwor. (877 obrz. rz.- kat., 138 gr.- kat., 19 wyzn. izr.; 995 Polaków, 33 Rusinów). Par. rz. i gr.-kat. w Maryampolu. We wsi jest kasa poż. gm. z kapit. 795 złr.